W osobowości każdego z nas wyróżnić można: Rodzica, Dorosłego, Dziecko.
W praktyce, przykładowy dialog:
Zaspałem, która jest godzina?
– Jak zwykle nic niczego nie możesz zrobić dobrze! (Rodzic krytyczny)
Na Rodzica składają się zapisy zdarzeń zewnętrznych (upomnienia, zasady, reguły) narzuconych i niepodlegających dyskusji. Dane te zapisują się w nas „po prostu”, bez względu na ich słuszność bądź prawdziwość.
– Sam sobie sprawdź. Znowu nie zrobisz tego co zaplanowaliśmy, nie będę z tobą rozmawiać. (Dziecko)
W Dziecku zapisane są uczucia na zdarzenia towarzyszące człowiekowi we wczesnych latach życia. Kieruje się zasadą- wszystko, albo nic.
-U mnie 8.30 (Dorosły)
Dorosły to zapis danych uzyskanych dzięki własnej analizie. Inaczej mówiąc, funkcja dorosłego jest sprawdzanie, czy dane zawarte w Rodzicu są prawdziwe i wciąż przydatne w życiu i skontrolowanie, czy uczucia zawarte w Dziecku są dostosowane do obecnej rzeczywistości.
Jak można zbudować w sobie silnego Dorosłego:
-nauczyć się rozpoznawania wewnętrznego Dziecka- jego lęków i sposobów okazywania
-nauczyć się rozpoznawania swojego Rodzica- jego upomnienia, nakazy a także sposoby uzewnętrzniania ich
-w razie potrzeby liczyć do 10, by dać możliwość Dorosłemu przeanalizować sytuację i odrzucić tym samym automatyczne Dziecko bądź krytycznego Rodzica
-wypracować swój własny system wartości
-być ze sobą z troską i uważnością, nie oceniać